مرکز تحقیقات ویروس شناسی

واکسن ویروس پاپیلومای انسانی

 ویروس پاپیلومای انسانی، شایعترین عامل عفونت ویروسی دستگاه تناسلی است که بیش از صد گونه آن شناخته شده است.

 تظاهرات آلودگی به این ویروس از یک عفونت بی­علامت تا ضایعات سرطانی متغیر است.

  تیپ­های پرخطر در ۹۹%سرطان­های دهانه رحم نقش دارند. هرچند عفونت با تیپ­های پرخطر این ویروس برای ایجاد سرطان دهانه رحم ضروری است، ولی به تنهایی برای ایجاد سرطان کافی نیستند، چون اکثریت مبتلایان به این ویروس، دچار سرطان نمی­شوند. ابتلا به این عفونت­ها در ۹۰-۷۰درصد موارد ، کوتاه­مدت بوده و خود به خود طی دو سال خوب می­شود و در ۱۰-۵درصد، کمی از عفونت­های مزمن تبدیل به ضایعات پیش­سرطانی شده و از این عده تعداد کمتری دچار سرطان می­شوند.

  سرطان سرویکس (دهانه رحم) چهارمین سرطان شایع زنان و هفتمین سرطان شایع در کل جمعیت جهان است. در سال ۲۰۱۲در جهان، حدود ۶۳۰هزار مورد جدید سرطان مرتبط باHPV در زنان رخ داد که ۵۳۳هزار مورد آن سرطان سرویکس بوده است. در همین سال ۲۶۶هزار مورد مرگ در اثر سرطان سرویکس گزارش شد که معادل ۸%مرگ های ناشی از سرطان در دنیا بوده است.

در حال حاضر ۳نوع واکسن علیه ویروس زگیل تناسلی تولید شده است:

• واکسن دو ظرفیتی– (HPV2 )CERVARIX – حاوی تیپ­های ۱۶و ۱۸
• واکسن چهارظرفیتی– (HPV4 )GARDASIL – حاوی تیپ­های ۶، ۱۱، ۱۶و ۱۸
• واکسن نه ظرفیتی– (HPV9 )GARDASIL 9 – حاوی تیپ­های ۶، ۱۱، ۱۶، ۱۸، ۳۱، ۳۳، ۴۵، ۵۲و ۵۸

  واکسن در دختران در سن ۹تا ۲۶سالگی و در پسران در سن ۹تا ۲۱سالگی توصیه می شود. در مردان همجنسگرا و افراد مبتلا بهHIV  قویا تزریق واکسن توصیه می­شود، هرچند در سایرین نیز بلامانع است.

    تعداد دوزهای مورد نیاز، بستگی به سن فرد در هنگام دریافت اولین دوز واکسن را دارد، به نحوی که اگر واکسیناسیون قبل از ۱۵سالگی شروع شده باشد، دو دوز تجویز می­شود و زمان تزریق دوز دوم، ۱۲-۶ماه پس از دوز اول است. در مواردی که واکسیناسیون در سن ۱۵سالگی و پس از آن شروع شده باشد، سه دوز در زمان­های صفر، ۲-۱ماه و ۶ماه پس از دوز اول تجویز می ­شود.

  در افراد با نقص ایمنی (اولیه – ثانویه) با کاهش ایمنی هومورال یا سلولی، مثل اختلال در تولید آنتی­بادی توسط لنفوسیت بی، نقایص ایمنی کامل یا نسبی لنفوسیت تی، عفونتHIV، نئوپلاسم بدخیم، پیوند، بیماری­های خودایمنی، و درمان مهارکننده سیستم ایمنی، بدون توجه به سن فرد در زمان شروع واکسیناسیون باید برنامه سه دوزی اجرا شود.

   در مطالعه­ای که در آمریکا از سال ۲۰۱۲-۲۰۰۸برای پایش تاثیر واکسنHPV انجام شد، مشخص شد که درصد افراد با تیپ­های ۱۶و ۱۸مثبت، در افرادی که حداقل دو سال قبل از شناسایی ضایعه، واکسن دریافت کرده بودند، به مراتب کمتر از جمعیت غیرواکسینه بود.

  طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی، کلیه کشورها باید این واکسن را در برنامه جاری خود وارد کنند. توصیه این سازمان، واکسیناسیون دختران در سن ۱۳-۹سالگی و واکسیناسیون سایر گروه­های سنی و افراد مذکر، بر اساس منابع مالی و امکانات اجرایی، مد نطر قرار گیرد.

  اضافه کردن واکسن باید جزئی از برنامه جامع پیشگیری و کنترل سرطان دهانه رحم و سایر بیماری­های مرتبط باHPV باشد.

  تا ژانویه ۲۰۱۸، ۷۹کشور (۴۱%کشورهای جهان) این واکسن را در برنامه خود وارد کرده­اند که اکثر این کشورها در غرب اقیانوس آرام قرار دارند.