مرکز تحقیقات ویروس شناسی

یک بررسی سیستماتیک جدید شواهدی قوی ارائه کرده است مبنی بر اینکه ایجاد دیابت نوع ۱با عفونت توسط انتروویروس‌ها که گروه بزرگی از ویروس‌های رایج هستند، مرتبط است. این یافته‌ها بر اساس یک فرضیه رو به رشد است که با واکسن‌هایی که در حال حاضر در حال توسعه هستند و محتمل‌ترین گونه‌های ویروسی را هدف قرار می‌دهند، ویروس‌ها را به دیابت نوع ۱مرتبط می‌کند.

این موضوع که عفونت انتروویروسی می‌تواند باعث ایجاد دیابت نوع ۱ شود، به بیش از ۵۰ سال قبل برمی‌گردد، به گزارشی که در سال ۱۹۶۹ منتشر شد که دیابت تازه شروع شده را با عفونت‌های اخیر با انتروویروسی به نام"Coxsackie B" مرتبط می‌کرد. از آن زمان تاکنون تعدادی مطالعات مختلف منتشر شده است که با بررسی این پیوند، به طرز ناامیدکننده‌ای ناسازگار بوده است.

یک مطالعه کلیدی در سال ۲۰۱۱ اولین مرور سیستماتیک را در مورد این موضوع ارائه کرد که بر تکنیک‌های آزمایش مولکولی مدرن(مانند آزمایش‌های( PCR  تمرکز داشت. این مطالعه ارتباط بالینی قابل توجهی بین عفونت انتروویروس و دیابت نوع ۱ پیدا کرد.

اکنون این تحقیق جدید که هنوز مورد بررسی همتا قرار نگرفته اما اخیراً در نشست سالانه انجمن اروپایی مطالعه دیابت ارائه شده است، از همان گروه تحقیقات تایید کننده این ارتباط است و یافته‌های سال ۲۰۱۱ را به‌روز می‌کند تا شامل داده‌های بیشتر و تکنیک‌های تشخیصی مولکولی پیشرفته‌تر باشد.

این تحقیق شامل داده‌های ۶۰ مطالعه مشاهده‌ای کنترل‌شده بود که حدود ۱۲ هزار شرکت کننده را پوشش می‌داد و نشان داد که به طور کلی، افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ هشت برابر بیشتر احتمال دارد که آثار عفونت انتروویروس داشته باشند.

به طور خاص، این تحقیق با نگاهی به مطالعات با داده‌های مربوط به بیماران دیابتی تازه مبتلا شده نشان داد که در ماه اول تشخیص، بیماران ۱۶ برابر بیشتر احتمال دارد شواهدی از عفونت انتروویروس ارائه دهند. این ارتباط حتی در افرادی که دارای استعداد ژنتیکی به دیابت نوع ۱ یا خویشاوندان مبتلا به این بیماری بودند، قوی‌تر بود.

سونیا ایساکس محقق ارشد این پروژه توضیح داد: مطالعه ما نشان داد که افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ که هم خطر ژنتیکی دارند و هم یکی از بستگان درجه اول مبتلا به دیابت نوع ۱ دارند، ۲۹ برابر بیشتر در معرض ابتلا به عفونت انتروویروسی هستند.

یکی از چالش‌های درک این ارتباط ویروسی با دیابت این است که خانواده انتروویروس شامل مجموعه وسیعی از ویروس‌های مختلف است. تا به امروز، بیش از ۸۰ انتروویروس مختلف شناخته شده است که باعث بیماری در انسان می‌شوند.

به عنوان مثال، سه گونه اصلی رینوویروس مرتبط با بسیاری از موارد سرماخوردگی بخشی از گونه انتروویروس هستند. با این حال، برخی از انتروویروس‌ها کمتر مضر هستند. سه نوع اصلی ویروس فلج اطفال نیز جزئی از انتروویروس‌ها هستند، همانطور که ویروس‌هایی که باعث بیماری‌های دست، پا و دهان در کودکان می‌شوند از انتروویروس‌ها هستند. سایر انتروویروس‌ها با میوکاردیت و انسفالیت(التهاب مغز) مرتبط هستند.

کدام انتروویروس‌های خاص با دیابت نوع ۱ مرتبط هستند؟

مطالعات قبلی اغلب بر روی زیر گروهی از انتروویروس‌ها به نامCoxsackie B انجام شده است. شش نوع انتروویروسCoxsackie B وجود دارد و محققان تخمین زده‌اند که این گروه ممکن است یک چهارم کل عفونت‌های انتروویروسی را تشکیل دهد.

تیمی از محققان در اروپا در حال حاضر یک واکسن واحد طراحی کرده‌اند که تمام شش انتروویروسCoxsackie B را هدف قرار می‌دهد. آزمایشات انسانی در حال انجام است و هدف، ایجاد واکسنی است که خطر ابتلای کودکان به دیابت نوع ۱ را کاهش دهد.

یافته‌های جدید تا حدودی از پیوندهای بینCoxsackie B و دیابت با بالاترین ارتباط با گونه‌های انتروویروسی که آن زیر گروه‌ها را در بر می‌گیرد، پشتیبانی می‌کنند. با این حال، این رابطه ممکن است کمی گسترده‌تر باشد، و گونه‌های انتروویروسA وC نیز پیوندهایی با ایجاد دیابت نشان دهند.

ایساکس می‌گوید، عفونت‌های انتروویروسی تنها عامل دیابت نوع ۱ نیستند. در عوض، به نظر می‌رسد که تعدادی از عوامل دیگر باید در کنار هم باشند تا این ویروس موجب ایجاد و ابتلا به دیابت شود.

ایساکس می‌گوید: عفونت‌های ویروسی در ترکیب با عوامل دیگری مانند رژیم غذایی، عدم تعادل در میکروبیوم روده و حتی قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی که ممکن است در رحم(در دوران بارداری) یا اوایل کودکی رخ دهد، می‌توانند موثر باشند. تعداد، زمان‌بندی و مدت زمان و حتی محل عفونت انتروویروس نیز ممکن است مهم باشد.

شواهد رو به رشدی که عفونت انتروویروس را به دیابت نوع ۱ مرتبط می‌کند، یادآور می‌شود که تحقیقات اخیر نشان می‌دهد عفونت با ویروس اپشتین بار(EBV) می‌تواند باعث ایجاد مولتیپل اسکلروزیس(MS) شود. در این مثال، تحقیقات نشان می‌دهد که همه عفونت‌هایEBV باعثMS نمی‌شوند، اما همه مواردMS به طور بالقوه با عفونتEBV  پیش‌روی می‌کنند.

دیابت نوع ۱ احتمالاً یک بیماری ناهمگن‌تر از ام‌اس است. با این وجود، اگر نوعی عفونت انتروویروسی نقش کلیدی در ایجاد این بیماری در برخی افراد داشته باشد، پیشگیری از این عفونت‌ها می‌تواند منجر به کاهش قابل توجه موارد ابتلای جدید به دیابت نوع ۱ شود.

"کاملش خونتی" محقق دیابت می‌گوید: بهترین جمعیت بیماران برای هدف قرار دادن مطالعات آینده بر اساس این یافته‌های جدید، بیمارانی هستند که در معرض خطر ژنتیکی بالای ابتلا به دیابت نوع ۱ هستند و بستگان نزدیکشان قبلاً به این بیماری مبتلا شده‌اند.

خونتی که در این مطالعه جدید مشارکت نداشته است، می‌افزاید: من فکر می‌کنم این همان گروه ویروسی است که باید به سراغ آن برویم، زیرا این ارتباط بسیار عمیق است و به آزمایش نیاز دارد.